Gaur egun arte egindako genoma asoziazioen ikerketek, abelgorriaren paratuberkulosian (PTB) sentikortasunarekin erlazionatuta dauden nukleotido bakarreko polimorfismoak (SNPs) identifikatu dituzte. Hala ere, oraindik ez da mutazio funtzional kausalik identifikatu, ez eta mutazio hauek paratuberkulosia deritzon gaixotasunaren garapenean duten eragina aztertu. Bestalde, RNAren sekuentziazio osoan oinarritutako ikerketa berriei esker, ezagutu ahal izan da zein eragin duen Mycobacterium avium subsp. paratuberculosis (MAP) mikroorganismoak immunitate-sistema lokalaren erantzunean eta infekzioaren zirkulazioan. Hala ere, ikerketa hauek ez dute alelo aldaerek gene bakoitzarengan duten eragina identifikatzerik lortu. Transkripzioa erregulatzen duten eremuetan dauden alelo aldaerei “expression quantitative trait loci” (cis-eQTLs) deritze eta adierazpen genetikoaren eta fenotipoaren arteko zubia irudikatzen dute.
Lan honetan, PTB-a duten animalien (lesiodunak zein lesio gabeak) odol-sistema periferikoko eta balbula ileozekaleko laginak hartuta adierazpen genetikoaren datuak integratu dira. Datu hauek Illumina intentsitate txikiko txiparen bidez lortutako genotipoetatik eskuratu dira. Analisi-estatistiko bidez genomika eta transkriptomika konbinatu bat egin zen. Horrela, erlazionatuta dauden 235 “cis-eQTLs”-ak identifikatzea lortu zen. Hauetatik, 186 genetan aldaketak agertu ziren, adierazpenarekin erlazionatuta zeudenak. Alelo aldaera horiek PTBarekiko sentikortasunean ere eragiten zuten balioztatzeko, kasu-kontrol analisia burutu zen “cis-eQTLs” genotipoen datuak eta histopatologiaren emaitzak erabiliz. ELISA teknika bidez egin zen MAPen aurkako antigorputzen detekzioa, eta horretaz gain, 986 Frisiar behietan PCR-a eta ehun-kultiboa egin ziren. Frisiar behi hauek aurreko proiektu batean karakterizatuak izan ziren NEIKER-eko Mikobakterioen taldean (IPARGENBOV, AGL2006–14315-CO2). Genetika-asoziazioaren ikerketak baimendu du, MECOM, eEF1A2 eta U1 spliceosoma RNA geneen adierazpeneko desgranulazioan eragina duten hiru “cis-eQTLs” identifikatzea.
cis-eqtl-rs43744169 (T/C) eskualdean genotipo heterozigotoa izatea, erlazionatuta dago; MECOM genearen adierazpenaren igoerarekin; ELISA, PCR eta ehun-kultiboen emaitza positiboa izatearekin; eta PTB lesio larriagoak izateko arriskua handitzearekin. MECOM genearen cis-eQTL eskualde erregulatzailean alelo errezesiboaren presentziak, honako eraginak dituela ikusi ze. Alde batetik, ELISA bidez aztertutako animalia kutsatuen plasmaren MECOM-maila handiagoa izatea. Beste aldetik, bakterioen biziraupen handiagoa MAPekin ex vivo infektatutako animalia heterozigotoen odol-sistema periferikoko monozitoetatik eratorritako makrofagoen barruan.
Alelo errezesiboaren (C/C) presentziak cis-eQTL-rs110345285-an, harremana dauka eEF1A2-ren espresioaren desregulazioarekin, baita ELISA bidez detektatutako MAP-en aurkako antigorputz-mailaren igoerarekin ere.
Azkenik, cis-eQTL-rs109859270 (C/T)-an alelo errezesiboa agertzeak, U1 spliceosoma RNAren gainespresioaren areagotzea dakar, bai eta PTBaren lesio histopatologikoak agertzeko arriskua ere.
Nabarmentzekoa da, MECOM, eEF1A2 eta U1 espresioei eragiten dieten aldaera alelikoek, harremana dute hesteetako hantura eta kolon-ondesteko minbizia gogorragoa pairatzeko arriskuarekin gizakian. Bestalde, identifikatutako “cis-eQTLs”ak, tresna erabilgarriak izan daitezke Frisiar behien genetika hobetzeko programetan, gaixotasunaren sentikortasuna eta gastu ekonomikoak gutxitzeko.
Lan hau SERIDAKO Animalien Osasun Saileko, UPV/EHUko Genetika Saileko eta Biocruces-Bizkaiko ikerlariekin eta Espainiako Frisonen Konfederazio Nazionaleko (CONAFE) ikerlariekin lankidetzan egin da. Zientzia, Berrikuntza eta Unibertsitate Ministerioak finantzatutako proiektuaren barruan, eta “Garapena” izenburuko FBER-201-KO VTIBER-21.
Xehetasun gehiago nahi izanez gero, Scientific Reports-en argitaratutako azterlan hau kontsultatu daiteke esteka honetan.
Argazkia: NEIKER-Animalia Osasun saila
