Ardi-aziendako Maedi Visna birusa (VMV) Retroviridae familiakoa hausnarkari txikien Lentevirus subgenerokoa litzateke (LVPR); subgenero honetan VMVko andui batzu eta Ahuntz Artritis Encefalitis birusa barneratzen dira. VMV infekzioak mundu barreiadura du. Espainian, eginiko ikerkuntzek, seroprebalentzi handia isladatzen dute, batik bat, produkzio intentsiboa duten artaldeetan.
Maedi/visna, azken urteotan, Animalia Osasunaren Munduko erakundeari (OIE delakoa) aditzera emandako ardi gaixotasun ugariena izan da Espainian. Berau gaixotasun kronikoa dugu sindrome multisistemikoa sortuz, itu diren organutan (birika, ugatz, nerbio-ehun eta artikulazioetan) zornedunik gabeko antura eraginez.
Tratamendu eta infekzio aurkako txertu eraginkorrik izan ezean, kutsatze era jakitea ezin bestekoa da, kontrol neurri eraginkorrak ezartzeko. NEIKERren burututako lan desberdinek, artaldeetan infekzioa mantentzeko orduan, transmisio horizontala esne bidezkoa baino garrantzitsuagoa dela eman digute aditzera. Lanek, transmisio horizontalak maneiuarekin eta artaldearen estabulazio baldintzekin duen erlazio estua eman dute aditzera ere (1).
Historikoki, diagnostiko serologikoan (IDGA, ELISA) oinarritutako, arrakasta maila desberdineko kontrol eredu batzu ezarri dira. Seroprebalentzia urriko artaldeetan maila bortitzeneko ereduak ezarri daitezke; noiz behinkako analisi serologiko eta emaitzen araberako positiboen kentzea, ondorengoak barne, erradikazio prozesua areagotzeko.
Erdi mailako artaldeetan, animalia seronegatibo helduekin eta erditze momentuan amarengandik banatutako infektaturik gabeko arkumeekin, artalde paralelo bat eginez infekzioa ezabatzea lortu da.
Infekzio intzidentzia ardi zaharren bereizketa baino baxuagoa edo antzekoa bada, seroprebalentzia urritze progresiboa lor daiteke animalia positiboetan oinarritutako zaharren bereizketa eginez.
Seroprebalentzia tasa altua denean eta artalde bereko animalia seronegatiboekin ezin denean azienda berritu, gaixotasunarekiko libre diren aimalien erosketa aukera daiteke seroprebalentzia urritze bide gisa.
Kasu guztietan, esne bidezko kutsadura eragozteko, termikoki tratatutako oritzarekin edo artifizialarekin, arkumeak hazi daitezke, berritzean infekzio tasa urrituz.
Zenbait herrialdeetan emaitza onekin erauzte programak burutu dira; artaldeko animalia seropositibo eta kasu batzuetan haien ondorengoen kentzearekin eta hauen berriztapena gaixotasunarekiko libre dauden artaldeetako animaliekin. Espainian ez daude erauzte programa ofizialik, halere, gaixotasunaren urritze-erauzte kontrol neurriak ezartzen ari diren probintzi (Aragoi, Gaztela eta Leon eta Euskal Herria) eta ganadu-elkarteen adibideak aurki ditzakegu.
LVPR-en infekzioari dagokionez, bada ardi eta ahuntzen salerosketa internazionala arautzen duen legedia. Bertan, ugalketara edo intseminazio artifizialeko zentru batera zuzenduriko animaliei eskakizun batzu egokitzen zaizkie (2).
Gaixotasunaren izaera progresiboak, produkzioan honek nola eragin dezakeen zehaztea zaildu egiten du. Atzera begirako ikerlan batetan, norbanako serologia eta esne produkzioak duten elkar lotura ikusirik Euskal Herriko Latxa artaldeetan, batazbeste animalia seropositiboen produkzioa baxuagoa zela ikusi zen. Honek agerian utzi du VMV bidezko infekzio subklinikoak eragin dezakeen esne produkzio beherapena (3).
Azaldutako guztiak, VMV-n eman beharreko kontrol eta zaintza agerian uzten du.
1 Leginagoikoa, I. (2010). Epidemiologia y diagnóstico de la infección por el Virus Maedi Visna en diferentes sistemas de explotación ovinos Españoles (Tesis Doctoral). Universidad de León.
2 http://www.oie.int/fileadmin/Home/esp/Health_standards/tahc/current/chapitre_maedi_visna.pdf
3 Juste, R.A., Leginagoikoa, I, Villoria Pérez, M., Minguijón, E., Ugarte, E. Milk production losses in Latxa Dairy Sheep associated with Visna/Maedi. International Sheep Veterinary Congress. 2013.
